เบาหวานขณะตั้งครรภ์ สาเหตุและอาการ เกิดจากอะไร พร้อมวิธีป้องกัน

การตั้งครรภ์เป็นช่วงเวลาแห่งความสุขและความท้าทายสำหรับหญิงตั้งครรภ์ทุกคน ในระหว่างการตั้งครรภ์ ร่างกายจะมีการเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมนและเมตาบอลิซึมอย่างมาก ซึ่งบางครั้งอาจนำไปสู่ภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ได้ วันนี้เราจะมาทำความเข้าใจเกี่ยวกับเบาหวานขณะตั้งครรภ์ สาเหตุ อาการ และวิธีป้องกันกันค่ะ

เบาหวานขณะตั้งครรภ์คืออะไร?

เบาหวานขณะตั้งครรภ์ หรือ Gestational Diabetes Mellitus (GDM) เป็นภาวะที่ร่างกายไม่สามารถใช้ประโยชน์จากอินซูลินได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้นกว่าปกติ โดยจะเริ่มปรากฏในระยะตั้งครรภ์ และจะหายไปเองหลังคลอดบุตร เบาหวานขณะตั้งครรภ์มักไม่แสดงอาการใดๆ จึงจำเป็นต้องได้รับการตรวจคัดกรองในระหว่างการตั้งครรภ์

สาเหตุของเบาหวานขณะตั้งครรภ์

สาเหตุหลักของเบาหวานขณะตั้งครรภ์มาจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกาย ได้แก่: – ฮอร์โมนรกรั่ว (Placental Hormones) ที่ผลิตจากรกช่วยทำให้ร่างกายดื้อต่ออินซูลิน ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น – ฮอร์โมนจากตับอ่อน เช่น Cortisol, Prolactin, Progesterone และ Human Placental Lactogen (HPL) ซึ่งมีผลต่อการทำงานของอินซูลิน นอกจากนี้ ปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ เช่น อายุ น้ำหนักตัวมาก ประวัติครอบครัวเป็นเบาหวาน ก็มีส่วนทำให้เกิดเบาหวานขณะตั้งครรภ์ได้

อาการของเบาหวานขณะตั้งครรภ์

เบาหวานขณะตั้งครรภ์มักไม่แสดงอาการที่ชัดเจน แต่อาการที่อาจพบได้บ้าง ได้แก่: – กระหายน้ำบ่อย – ปัสสาวะบ่อยครั้ง – คลื่นไส้ อาเจียน – เหนื่อยง่าย -มองเห็นภาพไม่ชัดเจน – ติดเชื้องานได้ง่าย

วิธีป้องกันเบาหวานขณะตั้งครรภ์

แม้ว่าเบาหวานขณะตั้งครรภ์อาจไม่สามารถป้องกันได้ทั้งหมด แต่มีวิธีปฏิบัติที่ช่วยลดความเสี่ยง ได้แก่: – รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เน้นผัก ผลไม้ โปรตีนคุณภาพดี และธัญพืชเต็มเมล็ด หลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลและไขมันสูง – ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เช่น เดิน ว่ายน้ำ หรือโยคะ ตามคำแนะนำของแพทย์ – ควบคุมน้ำหนัก ก่อนและระหว่างตั้งครรภ์ เพื่อลดความเสี่ยงจากน้ำหนักเกิน

คำถามที่พบบ่อย

1. ใครบ้างที่มีความเสี่ยงเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์?
หญิงตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ ได้แก่ ผู้ที่มีอายุมากกว่า 25 ปี น้ำหนักเกินหรืออ้วน มีประวัติครอบครัวเป็นเบาหวาน เคยมีบุตรน้ำหนักแรกเกิดมากกว่า 4 กิโลกรัม หรือเคยเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์มาก่อน

2. เบาหวานขณะตั้งครรภ์มีผลกระทบอย่างไรบ้าง?
หากไม่ได้รับการควบคุมอย่างเหมาะสม เบาหวานขณะตั้งครรภ์อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนได้ทั้งแม่และเด็ก เช่น ทารกน้ำหนักแรกเกิดมาก เกิดก่อนกำหนด ผิดปกติแต่กำเนิด หรือแม่เสี่ยงต่อการคลอดยาก ความดันโลหิตสูง และเบาหวานชนิดอื่นในอนาคต

3. เบาหวานขณะตั้งครรภ์จะหายไปเมื่อไร?
โดยทั่วไป เบาหวานขณะตั้งครรภ์จะหายไปภายใน 6 สัปดาห์หลังคลอดบุตร อย่างไรก็ตาม หญิงที่เคยเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์มาก่อนมีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นเบาหวานชนิดอื่นในอนาคต ดังนั้นจึงควรได้รับการติดตามและตรวจเช็คอย่างสม่ำเสมอ

สรุป

เบาหวานขณะตั้งครรภ์เป็นภาวะที่พบได้บ่อยในหญิงตั้งครรภ์ แม้ว่าจะไม่สามารถป้องกันได้ทั้งหมด แต่การมีพฤติกรรมสุขภาพที่ดี เช่น รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ และควบคุมน้ำหนักตัว จะช่วยลดความเสี่ยงลงได้ หากคุณกำลังตั้งครรภ์ ให้ปรึกษาแพทย์เพื่อรับการตรวจคัดกรองและดูแลอย่างเหมาะสม เพื่อสุขภาพที่ดีของคุณและลูกน้อย