ความสำคัญของการรักษาโรคเบาหวาน
โรคเบาหวานเป็นโรคที่ระดับน้ำตาลในเลือดสูง เกิดจากตับอ่อนไม่สามารถสร้างอินสุลินได้ในปริมาณที่สูงพอที่จะจัดการเก็บน้ำตาลจากเลือดเข้าเซลล์เพื่อทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดกลับสู่ค่าปกติ ผู้ป่วยจึงเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดสูง โรคเบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่รักษาไม่หายขาด แต่ก็สามารถควบคุมระดับน้ำตาลให้อยู่ในเกณฑ์ปกติได้ โดยการควบคุมอาหาร ออกกำลังกาย และใช้ยา เพียงเท่านี้ผู้ป่วยก็จะมีชีวิตได้อย่างเป็นปกติสุขเหมือนคนทั่วไป
การใช้ยาในการรักษาโรคเบาหวาน
ยาในการรักษาโรคเบาหวานแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ ยารับประทานและยาฉีดอินสุลิน
ยารับประทาน
ยารับประทานรักษาโรคเบาหวานยังแบ่งออกได้อีก 3 กลุ่ม
- กลุ่มยาที่กระตุ้นการทำงานของตับอ่อนให้สร้างอินสุลิน เช่น กลิปีไซด์ กลิคาไซด์ ไกลเบนคลาไมด์เป็นต้น
- กลุ่มยาที่ส่งเสริมการทำงานของอินสุลิน โดยลดการสร้างน้ำตาลจากตับและทำให้น้ำตาลเข้าสู่เซลล์ได้มากขึ้น เช่น เม็ทฟอร์มิน
- กลุ่มยาที่ขัดขวางการดูดซึมน้ำตาลจากทางเดินอาหารเข้าสู่กระแสเลือด เอคาร์โบสและ โวกลิโบส
ยาฉีดอินสุลิน
ยาฉีดอินสุลินเป็นยาที่ใช้ลดระดับน้ำตาลในเลือด ใช้โดยการฉีดเข้าใต้ผิวหนังบริเวณต้นขา หรือหน้าท้อง ในกรณีที่ต้องใช้ยาฉีดอินสุลิน ควรรักษาอินสุลินที่ยังไม่เปิดใช้ในตู้เย็นที่ไม่ใช่ช่องแช่แข็ง เมื่อจะใช้จึงนำออกมาจากตู้เย็น และนำไปคลึงระหว่างฝ่ามือทั้งสองข้างเพื่อให้อินสุลินมีอุณหภูมิเท่ากับอุณหภูมิกาย ก่อนนำไปฉีด
ยาฉีดอินสุลินยังสะดวกในการพกพาติดตัวอีกด้วย อย่างไรก็ตามต้องไม่ทิ้งยาฉีดอินสุลินไว้ในรถที่จอดกลางแดด เพราะจะทำให้อินสุลินเสื่อมสภาพได้
ในการใช้ยาฉีดอินสุลิน ควรหมุนเวียนเปลี่ยนที่ฉีดเข้าใต้ผิวหนังแทนการฉีดซ้ำที่เดิมแต่ยังคงอยู่ในบริเวณผิวหนังเดียวกัน เช่นฉีดบริเวณต้นขา ก็เปลี่ยนตำแหน่งแทงเข็มโดยให้ยังคงอยู่ที่บริเวณต้นขา
สรุป
การรักษาโรคเบาหวานมีความสำคัญอย่างมาก เนื่องจากเป็นโรคที่รักษาไม่หายขาด การใช้ยาเป็นส่วนสำคัญในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด โดยมียารับประทานและยาฉีดอินสุลินเป็นตัวเลือกที่สามารถใช้ได้ แต่ต้องปฏิบัติตามคำแนะนำในการใช้ยาเพื่อให้ได้ผลที่เหมาะสม
ข้อควรจำ
- การรับประทานยาต้องตรงเวลาและไม่ขาดยา
- ยาในกลุ่มต่างๆ จะมีวิธีรับประทานต่างกันไป
- ยาฉีดอินสุลินต้องใช้ในสภาวะที่ยังไม่เปิดใช้
- ยาฉีดอินสุลินที่เปิดใช้แล้วควรใช้ภายในเวลาที่กำหนด
การรักษาโรคเบาหวานเป็นเรื่องสำคัญที่บุคคลที่เป็นโรคต้องใส่ใจและปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์เพื่อควบคุมระดับน้ำตาลให้อยู่ในเกณฑ์ปกติและมีคุณภาพชีวิตที่ดี
อ้างอิง
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
